De bibliotheek als tweede thuis

In gesprek met vrijwilligster Christa.

Al bijna tien jaar is Christa vrijwilligster in de bibliotheek aan het Stadsplein in Capelle aan den IJssel en zij is nodig, want vooral in de ochtenden zijn het vrijwilligers die de bibliotheek draaiende houden. Hun kennis, levenservaring en karakter zijn een verrijking, en mede dankzij hen heeft de bibliotheek grote veranderingen getrotseerd en zich meer dan ooit ontplooid als een sociaal ontmoetingscentrum.

“In 2014 of 2015 ben ik begonnen” vertelt Christa hartelijk. Ze zag ergens een advertentie waarin vrijwilligers werden gezocht en ze besloot daarop te reageren. “Ik zat destijds veel alleen thuis en iemand drukte mij op het hart dat ik daar veel te intelligent voor was. Dat voelde ik ook wel zo; ik zet mijn hersens graag aan het werk.” De keuze voor de bibliotheek was snel gemaakt: “Het is niet al te ingewikkeld, maar wel heel veelzijdig en je hebt veel contact met mensen.” Lachend: “Ziekenhuizen vind ik doodeng, daar word ik bloednerveus van, en lezen vond ik altijd al heerlijk. De bibliotheek moest kunnen blijven bestaan, vond ik, en omdat vrijwilligers daarin heel belangrijk waren – en zijn – vond ik dat een goede reden om mij daarvoor in te zetten.” Ze vervolgt: “Ik had er wel een dubbel gevoel bij, en soms nog. Er zitten zoveel mensen zonder werk en toen ik begon verloren veel professionele krachten hun baan, dus daar liep ik dan hún werk te doen.”

De gastvrouw in hart en nieren vond haar draai. “Hartstikke leuk natuurlijk, om mensen welkom te heten in de bibliotheek, te helpen. We ruimen ook veel op, houden de bibliotheek netjes, zorgen dat displays er verzorgd uitzien. Colour matching enzo, dat ligt me ook wel. Displays aanvullen.”

Grote ontwikkelingen

Door de jaren heen werkte Christa vaak op donderdagmiddag. Met de weekmarkt op het Stadsplein is de donderdag een drukke dag in de bibliotheek. “Toen gingen we verbouwen, een paar jaar geleden alweer, en zaten we op de tijdelijke locatie: het oude postkantoor. Dat was ook leuk; daar had je heel veel contact met mensen. Want ja, niemand wist hoe het daar werkte!” Ze lacht: “En dan terug in de nieuwe bibliotheek, die een ontiegelijke ontwikkeling heeft doorgemaakt. Als je ziet hoe alles zich op digitaal gebied heeft uitgebreid. Het was altijd al een sociale instelling, maar ik zeg weleens: de bibliotheek is echt een patchworkdeken geworden. Er is voor elk wat wils en iedereen kan er zijn plekje vinden. Of je nu digitale vragen hebt of naar een gezellige bordspellenmiddag komt. Heel leuk om te zien.”

“Het was vroeger ook al leuk” weet de vrijwilligster nog. “mensen kwamen een tijdschriftje lezen. Er stond een koffieapparaatje waar mensen koffie konden halen. Jarenlang kwamen er elke donderdagmiddag twee oudere heren samen een krantje lezen. Ze namen een kopje koffie en zaten samen te praten. Hartstikke gezellig.” Ze knikt. “Je leert die mensen echt kennen, ze horen gewoon bij het interieur. “Er was ook altijd iemand met een boodschappenkar vol stencils, die zat hij aan elkaar te nieten. Er kwam met deze man moeilijk een gesprek op gang en iedereen vroeg zich af waarom hij de stencils aan elkaar niette en of hij dat ’s avonds misschien weer losmaakte, om het de volgende keer weer aaneen te kunnen nieten. Maar hij zat hier rustig, hij had ergens een plekje.”

De bibliotheek als sociaal ontmoetingscentrum

De bibliotheek heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt, heeft ook Christa gemerkt. “De bibliotheek dreigde een beetje te verstoffen en vrijwilligerswerk destijds was veel orde bewaken. Nu komt er veel jong publiek en er komen veel mensen door alle digitale dingen die we doen. Ik spreek ook meer mensen die Engels praten, dat is ook wel leuk!” Ze vervolgt: “Taalcoaches, ook best een grote groep. Die zitten door de hele bibliotheek. En we hebben beneden de kunstuitleen. Er zijn activiteiten: digitaal meedoen, de cursus genealogie. Brownies & downieS zit beneden. De bibliotheek is echt een sociaal ontmoetingscentrum geworden. Veel opener, laagdrempeliger dan voorheen. En je bent als vrijwilliger een wegwijzer. Mensen hebben ook vragen over de computer of ze willen iets uitprinten, en sommigen zoeken een leuk boek en vragen advies.”

Bibliotheek als tweede thuis

Christa werkt elke maandagochtend in de bibliotheek, maar er is veel flexibiliteit. “Je kunt zelf aangeven wanneer je kunt en wilt werken. Veel mensen hebben vaste dagdelen en vallen daarnaast in. Er zijn ook mensen die alleen als invaller werken en bijspringen wanneer dat eens nodig is.” Christa werkt twee maandagochtenden per maand met Ineke en twee maandagochtenden met Joke. Dat doet ze graag. “In principe sta je altijd met zijn tweeën. Dat is leuker en samen weet je meer dan alleen. Sommigen vinden het ook een prettiger gevoel, zodat je er niet alleen voor staat.”

Iets te delen met mensen die vrijwilligerswerk in de bibliotheek overwegen, heeft Christa wel: “Als je een leuke, gevarieerde vrijwilligersjob wil, met veel contact met mensen, waar je óók nog heel goede vrienden aan kunt overhouden én waar je veel kunt leren – want alles wat er wordt georganiseerd aan workshops enzo, is ook voor ons toegankelijk - dan is de bibliotheek een soort tweede thuis voor je als je dat graag wilt.”